1 Mei is een officiële feestdag in Frankrijk. De Fransen vieren maar liefst twee feestdagen! Namelijk het Lentefeest, ‘La Fête du Muguet’ en het Feest van de Arbeid, ‘La Fête du Travail’. Veel Fransen geven elkaar deze dag een ‘brin de muguet‘ een takje Lelietje-van-Dalen (of een bosje van deze bloemetjes). Met zo’n bloemetje wens je iemand die je aardig vindt veel geluk. Een mooie Franse traditie.
In het verleden komen deze twee gebruiken elkaar tegen. En ze zijn nu onlosmakelijk aan elkaar verbonden.
BEETJE GESCHIEDENIS…
‘Dag van de Arbeid’, je zou zo denken dat het wel de Fransen waren die 1deze hebben uitgevonden. De Fransen houden zo van demonstreren en staken, die moeten wel aan de wieg hebben gestaan van deze dag. Nou….. niet helemaal.
We gaan terug naar het jaar 1817. Het was de Engelse ondernemer Robert Owen die pleitte voor een 8-urige werkdag in fabrieken en werkplaatsen. Door de modernisatie was het namelijk niet meer nodig om langer te werken. En een goede organisatie van arbeid zou iedereen uiteindelijk meer rijkdom opleveren. Dit idee spreidde zich over de hele wereld uit.
In 1856 begonnen ze in Australië te staken voor een 8-urige werkdag en in 1884 in Amerika. Hun actie was op 1 mei. Omdat dit de dag was waarop bedrijven hun boekjaar begonnen en contracten van arbeiders afliepen en veelal weer op zoek moesten gaan naar nieuw werk.
De staking van 1 mei 1886 liep echter uit de hand. De protesten gingen na 1 mei door en op 3 mei stierven er in Chicago enkele stakers en een dag later werden, tijdens een protestmars, politieagenten gedood. Vijf anarchisten werden hiervoor veroordeelt en geëxecuteerd. Maar werden later weer onschuldig bevonden en erkent als slachtoffers van een politiek-politiecomplot.
FÊTE du TRAVAIL en FRANCE
Op 20 juni 1889 wordt door het Internationale Socialistische Congres in Parijs (dat bijeenkwam voor het eeuwfeest van de Franse Revolutie) 1 mei uitgeroepen als de Internationale Dag van de Arbeiders. Dit ter nagedachtenis aan de demonstraties in Chicago. Het doel van deze dag is om te vechten voor een 8-urige werkdag.
Uiteindelijk wordt in 1919 de achturendag ingevoerd (48-urige werkweek omdat er toen ook nog op de zaterdag gewerkt werd) en 1 mei wordt verklaart als ‘werkloze dag’. Maar niet betaald.
Tijdens de 2e wereldoorlog in 1941, onder het Vichy-regime van Pétain, wordt 1 mei officieel de Dag van de Arbeid. Verplicht niet werken, maar ook niet betaald. Pas in 1947 wordt 1 mei een officiële feestdag, dat wil zeggen dat deze dag waarop niet gewerkt mag worden, nu ook betaald wordt.
Bij de stakingen van 1 mei 1890, droegen de demonstranten nog een rode driehoek in hun knoopsgat, als symbool van hun eisen: 8 uur werk, 8 uur vrije tijd en 8 uur slaap. 3 gelijke zijden.
Deze rode driehoek wordt in 1891 vervangen door de rode wilde roos en in 1907 door een takje lelietje-van-dalen met een rood lint.
Hier komen de 2 feesten elkaar dus tegen.
Voor de 8-urige werkdag hoeft er natuurlijk geen actie meer gevoerd te worden. Maar de Dag van de Arbeid blijft in Frankrijk een actiedag. Vakbonden en andere organisaties organiseren op deze dag demonstraties en marsen om campagne te voeren voor arbeidsrechten en andere sociale kwesties.
GESCHIEDENIS van de MUGUET
Dan komen we bij de geschiedenis van de muguet, het lelietje-van-dalen.
Dit plantje is afkomstig uit Japan en sinds de middeleeuwen aanwezig in Frankrijk. In verschillende culturen wordt de muguet beschouwd als gelukbrenger, symbool van de liefde, de tranen van Maria aan de voet van het kruis of in de Keltische traditie als jager op de boze geesten.
In Frankrijk dateert de traditie om op 1 mei een muguet aan te bieden uit de renaissance. 
Het was 1 mei 1560 toen aan Charles IX een muguet als geluksbrenger werd aangeboden. Dit vond hij een leuk idee en het jaar daarop bood hij de dames van het Hof allemaal ook een muguet aan. Met het verzoek dit ieder jaar opnieuw te doen.
Op 1 mei 1895 heeft zanger Félix Mayol tijdens zijn concert een muguet in zijn knoopsgat, aangeboden door zijn vriendin, i.p.v. de gewoonlijke camelia. Het concert werd een groot succes. Hij besluit er zijn mascotte van te maken.
1 Mei 1900. Tijdens de show van hun nieuwe collectie geeft het modehuis Dior alle aanwezige vrouwen en naaisters een takje lelietje-van-dalen. Dit gebaar heeft zo’n succes dat de modehuizen besluiten dit elk jaar te herhalen.
DE MUGUET HEDEN TEN DAGE
Muguet ~ Lelietje-van-Dalen ~ Meibloempje
Het oersymbool van geluk en begin van de lente.
Op 1 mei (+ wat dagen ervoor) zie je in Frankrijk overal dat er boeketjes muguets verkocht worden. Door de bloemenwinkels, maar ook op straat door individuelen*. De traditie is om een boeketje te geven aan je geliefde, familie, vriend(in) of buren. Als teken van vriendschap, liefde, waardering en om geluk te wensen. En om het einde van de winter te vieren.
Er is een Franse gezegde “treize fleurs portent bonheur”. Hoewel 13 bloemetjes aan één steel zeldzaam is. Meestal zitten er 6 tot 12 bloemetjes aan een steel. Voor de meest bijgelovige onder ons brengt alleen een takje met 13 bloemetjes geluk. En voor degene die getrouwd zijn; een 13-jarig huwelijk vier je met lelietjes-van-dalen.
Een andere traditie is die van de ‘Bal des Muguets’. Jongeren organiseerden bals waar de ouders niet mochten komen. De meisjes gingen gekleed in het wit en de jongens droegen een muguet op hun kostuum. Daarom wordt dit bloemetje ook wel geassocieerd met ‘rencontres amoureuses’.
1 Mei is dus een dag waarop liefde, vriendschap en respect wordt overgedragen van persoon tot persoon.
*Iedereen mag op 1 mei deze bloemetjes verkopen zonder hiervoor fiscaal te worden aangeslagen. Dit is een speciale regeling in de wet. Geweldig toch!
Een kleine voetnoot. Achter dit allerschattigste bloemetje schuilt een aller gevaarlijkst gif. De muguet is geclassificeerd als een zeer giftig plantje. Antigifcentra registreren ieder jaar gevallen van vergiftigde jonge kinderen die verband houden met zelfs alleen maar het drinken van water uit vazen met trossen muguets.
